Đặc điểm, kích thước cây
Cây gỗ nhỡ, cao …. m, đường kính ….. m. Thân đơn trục, thẳng, tròn, đều, độ thon nhỏ. Tán hình tháp.
Vỏ nhẵn màu xám xanh, không nứt nhiều lỗ bì tròn; lớp vỏ trong màu trắng ngà, thơm nhẹ. Cành non xanh nhạt gần thẳng với thân chính. Lá kèm bao chồi, rụng sớm để lại sẹo vòng quanh cành.
La đơn mọc cách, hình trái xoan hoặc trứng ngược, đầu và đuôi lá nhọn dần; phiến là dài 15-20cm, rộng 4-6cm, mặt trên màu lục thẫm, mặt dưới nhạt hơn, hai mặt lá nhẵn, gân lá nổi rõ. Cuống là dài, mảnh, gốc mang vết lõm.
Hoa lớn, dài 6-8 cm, mọc lẻ ở đầu cành. Bao hoa 9 cánh, màu trắng; 3 cánh ngoài phớt xanh. Nhị nhiều, chỉ nhị ngắn, nhị và nhuỵ xếp sát nhau trên đế hoa hình trụ. Nhuỵ gồm nhiều lá noãn rời xếp xoắn ốc tạo thành khối hình trứng, vòi nhuỵ ngắn.
Quả đại kép hình trứng hoặc hình trụ. Các đại phát triển đều, đỉnh tròn, nứt bụng. Mỗi đại mang 5-6 hạt. Hạt nhẵn, vỏ hạt đỏ, thơm nồng.
Sinh học, sinh thái
Sinh trưởng tương đối nhanh, trong rừng trồng mỗi năm mỡ có thể cao 1,4-1,6m, đường kính tăng 1,4-1,6cm, từ tuổi 20 tốc độ sinh trưởng chậm dần. Mùa hoa từ tháng 2-4. Quả chín 9-10. Cây 9-10 tuổi bắt đầu ra hoa kết quả.
Mỡ là cây ưa sáng, lúc nhỏ cần che bóng nhẹ, là cây tiên phong định vị phân bố rải rác trong các rừng thứ sinh ở các đai thấp 400m trở xuống so với mặt nước biển. Mọc tốt trên cá loài đất sâu, ẩm, thoát nước, nhiều dinh dưỡng.
Phân bố
Trong nước: Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Gia Lai, Lâm Đồng.
Thế giới: Lào
Tại VQG Pù Mát: Lô…, Khoảnh…, tiểu khu.
Giá trị
Gỗ màu xám trắng, lõi màu vàng nhạt hơi có ánh bạc. Gỗ mềm thớ thẳng mịn, dễ làm, khó bị mối mọt. Có thể dùng làm nguyên liệu giấy, đóng đồ, làm nhà…
Tình trạng bảo tồn
Mỡ được trồng thành rừng thuần loài đầu tiên ở Hà Giang, Yên Bái. Đến nay, mỡ là loài cây quen thuộc được trồng thành rừng phổ biến ở các tỉnh từ Nghệ An, Hà Tĩnh trở ra Bắc.
Phân hạng:
Tài liệu viện dẫn
Thực vật rừng Việt Nam - Lê Mộng Chân, Lê Thị Huyên - Trang 80; Từ điển thực vật thông dụng - Tập 2 - Võ Văn Chi -Trang 1670.
Tin tức